ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ‘Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ – Ο ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΑΝΗΡ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ: ΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΕΣ ΚΑΤΑΒΟΛΕΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΑΞΗΣ (ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΜΗΡΟ ΣΤΟΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ)(2 ΤΟΜΟΙ)

Η έκδοση, για πρώτη φορά στα ελληνικά, του έργου του Τόμας Χομπς, De Cive (Περί του πολίτη), έχει ιδιαίτερη σημασία. Οι αναγνώστες που ενδιαφέρονται για την πολιτική σκέψη, και ειδικότερα για τις πηγές της νεότερης πολιτικής φιλοσοφίας, θα μπορέσουν να απολαύσουν ένα ωραίο κλασικό κείμενο του δέκατου έβδομου αιώνα. Επίσης, όσοι σπουδάζουν φιλοσοφία ή πολιτικές επιστήμες, καθώς και οι μελετητές της χομπσιανής φιλοσοφίας, θα διαθέτουν πλέον ένα χρήσιμο εργαλείο. Η τάξη και η ειρήνη πρέπει να βασιλεύουν, ώστε ο καθένας να μπορεί να αναζητεί την ευτυχία του, υπό την προστασία των νόμων και της κυρίαρχης εξουσίας που εγγυάται την τήρησή τους. Σε αντίθεση με τις θεωρίες άλλων φιλοσόφων, που προηγούνται ή έπονται, η πολιτική θεωρία του Χομπς τίθεται στην υπηρεσία του κράτους, όχι επειδή αναγνωρίζει κάποιον ηθικό σκοπό σε αυτό, αλλά επειδή μόνο το κράτος μπορεί να εγγυηθεί τη ζωή και την ατομική ασφάλεια των ανθρώπων.
Πρόκειται για φιλοσοφία που δεν ενδιαφέρεται να οδηγήσει τους ανθρώπους προς οποιαδήποτε τελειότητα, αλλά θέλει απλώς να τους εξασφαλίσει μια ζωή δίχως βία και συγκρούσεις. Εκείνο που πάντοτε προέχει είναι η επιβίωση και η αναστολή του θανάτου. Βεβαίως, αυτό δεν είναι καθόλου αμελητέο, όσο κι αν θα προτιμούσαμε κάτι περισσότερο, ας πούμε ό,τι προκύπτει από την εξής έμμεση απάντηση του Σπινόζα στον Χομπς: «όταν λέω πως το καλύτερο κράτος είναι εκείνο στο οποίο οι άνθρωποι περνούν τη ζωή τους με ομόνοια, εννοώ μια ζωή ανθρώπινη: εκείνη που ορίζεται όχι μόνο από την κυκλοφορία του αίματος κι από άλλες λειτουργίες κοινές σε όλα τα ζώα, αλλά προπάντων από τον λόγο κι από την αυθεντική ψυχική αρετή και ζωή». (Άρης Στυλιανού, Επίκουρος Καθηγητής Φιλοσοφίας Α.Π.Θ., από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

“Στη μελέτη αυτή ευνοείται η υπέρβαση του διλήμματος “φύση ή νόμος;” αναφορικά με την πολιτική πράξη που ρυθμίζει τη σχέση του κάθε υποκειμένου με την κοινωνία των διοικούμενων, ως προς την άσκηση της δικαιοσύνης. Αξιοποιώντας την αξιοσημείωτη βιβλιογραφική του κατάρτιση, ο Ηλίας Βαβούρας διερευνά στοχαστικά -σύμφωνα με τη λογική της ακολουθίας μέσα στην ιστορική διαδοχικότητα- σημαντικές εκδοχές της φιλοσοφικής εννοιολόγησης της σχέσης του φυσικού με τον νομικό παράγοντα (Όμηρος, Επτά Σοφοί, Ηράκλειτος, Δημόκριτος, το θεωρητικό -και- κοινωνικό περιβάλλον της νομικής συνθήκης: Σοφιστές, Ξενοφών, το αντίστοιχο της προτεραιότητας της φύσης: Ιπποκράτης, Θουκυδίδης, Πυθαγόρειοι, Σωκράτης – Πλάτων, Αριστοτέλης), προκειμένου να αναπτύξει τη λογική μιας ανοιχτής υπέρβασης των διλημματικών προσεγγίσεων του πολιτικού ζητήματος […] Ο σημαντικός σχολιασμός αυτής της φιλοσοφικής συμμετρίας τείνει -όπως και η ευρύτερη προσεκτική άρθρωση της υπό συζήτηση μελέτης- στον τονισμό του κατεξοχήν πολιτικού ζητουμένου, που είναι η αποτελεσματική σχέση της δικαιοσύνης με την ελευθερία”