Η Ψυχολογία των μαζών του Gustave Le Bon, ένα βιβλίο που εκδόθηκε το 1895 στη Γαλλία, είναι ο γενέθλιος τόπος των «μαζών». Πριν από το βιβλίο αυτό, αν εξαιρέσουμε τις σύγχρονες σχεδόν αιχμές του Friedrich Nietzsche, δεν υπήρχαν «μάζες».
Το κείμενο και ο συγγραφέας του υπήρξαν αντικείμενο σκληρής κριτικής. Έγιναν, έτσι, το υπόβαθρο ανάπτυξης της κοινωνικής ψυχολογίας, όπως την ξέρουμε σήμερα. Η ψυχολογία των μαζών, ο υποτιθέμενος αυτός καταγωγικός τόπος ιδεολογικών σκληρύνσεων ολοκληρωτικού χαρακτήρα, βρίθει από σημαντικές ιστορικές αφηγήσεις, τολμηρές ιστορικές και ιστορικής σημασίας ερμηνείες, ενδιαφέρουσες ψυχολογικές αναλύσεις.
Παρ’ όλα τα επιφανειακά επαναστατικά τους ένστικτα, τα πλήθη δεν επιζητούν παρά να υπακούουν σε κάποιον. Ολόκληρη η ιστορία είναι μπροστά μας για να μας το αποδείξει. Οι πιο βίαιοι εργάτες υπακούουν ασυζητητί σ’ ένα σφύριγμα του εκπροσώπου των επαναστατικών επιτροπών, κι αρχίζουν αμέσως την απεργία, χωρίς να τολμούν την παραμικρή αντίρρηση. Ο Λουδοβίκος XIV ή ο Βοναπάρτης ποτέ δε θα τολμούσαν να θεσπίσουν τις δρακόντειες διατάξεις, οι οποίες ψηφίσθηκαν από σκοτεινές επιτροπές, που μόνο η ανωνυμία τους τους προσδίδει γόητρο.