ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ: ΕΚΚΛΗΣΙΑΖΟΥΣΑΙ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)

Η υπόθεση του έργου είναι μάλλον αποκύημα της φαντασίας του Αριστοφάνη, ωστόσο τοποθετείται χρονικά σε μια εποχή που θεωρείται πιθανό ότι πράγματι οι γυναίκες της Αθήνας αντιδρούσαν εμπράκτως στην αντρική εξουσία. Ενδεχομένως γραμμένη το 391 ή το 392 π.Χ., λιγότερο από μία δεκαετία πριν ο Αριστοφάνης αποβιώσει, ασχολείται με την πολιτική ή μάλλον με μία πλευρά της, αυτή της πειθούς. Είναι όμως η εποχή κατά την οποία ο Αριστοφάνης περνά από την αρχαία στη μέση κωμωδία, μια μετάβαση που ξεκίνησε σχεδόν αμέσως μετά τη «Λυσιστράτη» (411 π.Χ.), όταν φαίνεται πως εγκατέλειψε για λίγο το θέμα της πολιτικής. Χρειάστηκαν 19 περίπου χρόνια για να ασχοληθεί ξανά με το θέμα, όμως οι «Εκκλησιάζουσες», όπως αργότερα και ο «Πλούτος» (388 π.Χ.), αν και έχουν και πάλι ως κύριο θέμα την πολιτική, είναι λιγότερο δηκτικά σε σχέση με τις πάλαι ποτέ αιχμηρές κωμωδίες του.

Οι «Εκκλησιάζουσες» παραμένουν, ωστόσο, μία ακόμα πολιτική κωμωδία-σάτιρα, από τις χαρακτηριστικές του Αριστοφάνη, στην οποία για άλλη μια φορά – μετά τη “Λυσιστράτη” – τάσσεται υπέρ των γυναικών. Η πρωταγωνίστρια του έργου, η δυναμική και κατεργάρα Πραξαγόρα, είναι εκείνη που θα αναλάβει τα ηνία της γυναικείας επανάστασης, όχι με σκοπό την επαναφορά σε πρότερες καταστάσεις, όπως συμβαίνει με την Λυσιστράτη, αλλά με μοναδικό στόχο την αλλαγή ολόκληρης της Αθηναϊκής Δημοκρατίας.

Αριστοφάνης είναι ο μεγάλος δημιουργός της αρχαίας ελληνικής κωμωδίας, ένας άνθρωπος που με ποιητική χάρη, με εντυπωσιακή ελευθεροστομία και με κριτική διάθεση σατίρισε τα κακώς κείμενα του τόπου του και της εποχής του. Μολονότι αντλεί τα θέματά του από τα συγχρονικά του δεδομένα, έχει πιάσει τη διαχρονικότητα των ανθρώπινων προβλημάτων.