Έλληνες Βαλκανιομάχοι κατά των Βουλγάρων
Η χρονολογική αφετηρία του Ελληνοβουλγαρικού ή Β΄Βαλκανικού Πολέμου τοποθετείται στις 16/29 Ιουνίου του 1913, όταν οι μεν Βούλγαροι επιτέθηκαν κατά της πατρίδας μας, οι δε Έλληνες Βαλκανιομάχοι, αντεπιτεθέντες διείσδυσαν στη Βουλγαρία προελάσαντες μέχρι την απόσταση των 100, περίπου, χιλιόμετρων από τη Σόφια.
Η εξιστόρηση των γεγονότων, κατά συνέπεια, του πολέμου εκείνου, αφενός αποτελεί το περιεχόμενο βιβλίου του κ. Γαβριήλ Ν. Συντομόρου υπό τον τίτλο Έλληνες Βαλκανιομάχοι κατά των Βουλγάρων στον πόλεμο του 1913, ενώ ιδού και τι,εν προκειμένω, χαρακτηρίζει το συγγραφέα και το εν λόγω έργο του: Συγκεκριμένα, εξιστορείται στο ως άνω βιβλίο η, μέρα με τη μέρα, εξέλιξη των πολεμικών αγώνων, ενώ ταυτόχρονα παρακολουθεί ο συγγραφέας και την πορεία των τότε παράλληλων πολιτικοδιπλωματικών ζυμώσεων. Το δε χρησιμοποιούμενο ιστορικό υλικό για την πραγμάτωση ενός επιτυχούς αποτελέσματος αμφότερων των παραπάνω συγγραφικών επιδιώξεων αντλείται από πρωτογενείς πηγές,ήτοι: από απομνημονεύματα πολεμιστών, από τηρηθέντα-από τους πρωταγωνιστές των κρίσιμων εκείνων ημερών- ημερολόγια, από την αλληλογραφία με τα οικεία τους πρόσωπα ή από επίσημες πολεμικές εκθέσεις και αρχεία.
Διά της ως άνω,λοιπόν, μεθόδου, επιχείρησε ο συγγραφέας των Ελλήνων Βαλκανιομάχων, να επιδοθεί σε λεπτομερή περιγραφή της κάθε κρίσιμης καμπής του πολέμου όπως ήταν: η μάχη της Δοϊράνης, η υπέρβαση από τις μεραρχίες μας του όρους Μπέλες η επίπονη προώθησή τους προς Σιδηρόκαστρο, ο αγώνας τους στα Στενά της Κρέσνας, η περιπέτεια του Στρατού μας στο Σιμιτλή, η θυσία του 1ου Ευζωνικού Συντάγματος στο ύψωμα 1378, η, κατά περίπτωση, από μέρους μας, άλλοτε αντίταξη άμυνας και άλλοτε ανάληψη επιθέσεων στο χώρο Πρέντελ Χαν-Μαχομίας, ή η νικηφόρα προέλασή μας προς Νευροκόπι.
Τονίζεται, ομοίως, μέσω του ανά χείρας συγγραφικού πονήματος, το γεγονός ότι στους ως άνω πολεμικούς αγώνες οφείλεται και η απελευθέρωση ελληνικοτάτων πόλεων όπως: της Στρώμνιτσας (ανήκουσας σήμερα στο κράτος των Σκοπίων), του Μελενίκου (του βουλγαρικού, δηλαδή, τώρα Μέλνικ), του Νευροκοπίου (γνωστού,στις μέρες μας,ως Γκότσε Ντέλτσεφ), ή άλλων αστικών κέντρων με σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού τους να αποτελείται από ομοεθνείς μας, όπως: η Δοϊράνη, το Πετρίτσι ή η Άνω Τζουμαγιά (το σημερινό Μπλαγκόεβγκραντ). Παρ’ όλα αυτά,όμως- όπως, άλλωστε, ήδη υπονοήθηκε- τόσο η πρώτη κατηγορία των εν λόγω πόλεων, όσο και η δεύτερη δεν συμπεριελήφθησαν εντός των ορίων της νέας ελληνικής επικράτειας, όπως αυτή, μετά το συγκεκριμένο πόλεμο, προέκυψε!
Και βέβαια, η προφανής αυτή αδικία- χωρίς να υπήρξε και η μόνη σε βάρος μας διαπραχθείσα- καταλογίζεται στο παθητικό τής Συνθήκης του Βουκουρεστίου, με την οποία συνθήκη, αφενός έληξε ο προαναφερθείς πόλεμος, αφετέρου δε, και αυτή επίσης, εκτενώς παρουσιάζεται στο υπό συζήτηση βιβλίο. Τέλος, το ότι η εδώ παρουσιαζόμενη συγγραφική παρέμβαση περιλαμβάνει και συνεχείς αναφορές στην πανδημία της χολέρας που είχε πλήξει τότε το στρατό μας, αποτελεί ενδεικτικό στοιχείο της εξής ιδιοτυπίας του προκείμενου πονήματος: ότι το περιεχόμενό του σχετίζεται,ασφαλώς, και με την σύγχρονη ελληνική και διεθνή οδυνηρή επικαιρότητα.