ΟΙ ΕΠΤΑ ΣΟΦΟΙ

Αρκετούς αιώνες πριν από τον Διογένη Λαέρτιο είχαν αρχίσει να γράφονται έργα -εμείς θα τα λέγαμε σήμερα- “ιστορίας της φιλοσοφίας” (όχι, βέβαια, ακόμη στον τύπο της γενικής ιστορίας της φιλοσοφίας). Την αρχή πρέπει να την έκανε ο Περιπατητικός φιλόσοφος και βιογράφος Σωτίων από την Αλεξάνδρεια (γνωστός με το παρωνύμιο ο πρεσβύτερος), που στον 2ο αιώνα π.Χ. (μεταξύ 200 και 170;) έγραψε ένα βασικό για την ιστορία της ελληνικής φιλοσοφίας έργο, το οποίο και δημιούργησε τον τύπο για μια ολόκληρη σειρά μεταγενέστερων έργων, που στόχο τους είχαν να παρουσιάσουν την ανάπτυξη και την εξέλιξη, αλλά και τις αμοιβαίες επιδράσεις των διάφορων φιλοσοφικών σχολών (των αιρέσεων, όπως έλεγαν τότε): ακολουθώντας των τύπο των συλλεκτικών εργασιών του Αριστοτέλη και του Θεόφραστου ο Σωτίων χώριζε τους φιλοσόφους σε ομάδες, με επικεφαλής στην κάθε ομάδα τον πρώτο δάσκαλο, τον αρχηγό της συγκεκριμένης σχολής. Τη βιογραφία του κάθε φιλοσόφου τη συνόδευε και με τον κατάλογο των έργων του. Στο έργο του (που πρέπει να αποτελούνταν από περισσότερα από 13 βιβλία) ο Σωτίων είχε δώσει τον τίτλο Διαδοχές των φιλοσόφων, έναν τίτλο με τον οποίο ήθελε να δηλώσει ότι στο έργο του παρακολουθούσε τη διαδοχή των διευθυντών της κάθε σχολής, τη γενεαλογία της, ας πούμε. Μαζί με τον τύπο της συγγραφής ο Σωτίων κληροδότησε στους μεταγενέστερους και τον τίτλο του έργου του. Αργότερα ο Ηρακλείδης ο Λέμβος, υπάλληλος στην υπηρεσία του Πτολεμαίου του Στ’, του βασιλιά της Αιγύπτου που έμεινε στην ιστορία γνωστός με το παρωνύμιο Φιλομήτωρ, εξέδωσε το έργο του Σωτίωνα σε μια συντομευμένη μορφή (σε 6 βιβλία)· σε συντομευμένη επίσης μορφή εξέδωσε τις βιογραφίες φιλοσόφων του Σάτυρου από την Κάλλατη του Πόντου (γύρω στο 200 π.Χ.). Γύρω στο 200 π.Χ. Διαδοχές των φιλοσόφων είχε γράψει και ο Ροδίτης Αντισθένης, ενώ ο Διοκλής από τη Μαγνησία (στον 1ο αιώνα π.Χ.) έγραψε βιογραφίες των φιλοσόφων (με άφθονο δοξογραφικό υλικό, με παράθεση δηλαδή των βασικότερων διδασκαλιών τους) κάτω από τον τίτλο Επιδρομή των φιλοσόφων, πράγμα που δηλώνει ότι το έργο του Διοκλή είχε τον χαρακτήρα συνοπτικού σχεδιαγράμματος. […]