ΠΡΟΚΛΟΣ – ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΗΘΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ

Η ανά χείρας μελέτη φιλοδοξεί να κινηθεί στην προοπτική μίας πρωτοβουλίας, αν όχι μίας τόλμης. Αναλαμβάνει το εγχείρημα να αναδείξει ορισμένες από τις περί της Ηθικής Φιλοσοφίας θέσεις του Πρόκλου και να ανιχνεύσει τις θεμελιώσεις και τις προβολές της. Να στραφεί δηλαδή στο πώς ο εν λόγω νεοπλατωνικός φιλόσοφος αξιοποιεί συνθετικά την προηγηθείσα των συγγραφών του σχετική παράδοση και εν ταυτώ διαμορφώνει σημεία συνάντησης του Αρχαίου Ελληνικού στοχασμού με αυτόν της Νεότερης και της Σύγχρονης εποχής στο πεδίο τού χαρακτηριζόμενου ως Πρακτικού Λόγου. Ο στόχος ρητός: να επικυρωθεί, με εξαντλητική χρήση των κειμένων, το ότι ο Πρόκλος συνιστά τον εμβληματικό εκείνον άξονα του φιλοσοφείν, ο οποίος χορηγεί τις προϋποθέσεις για να κατανοηθούν οι πνευματικοί βηματισμοί σε έναν συγκεκριμένο τομέα κατά την εκτύλιξη του ιστορικού γίγνεσθαι. Να προβληθεί ο ίδιος ως ένας απαράμιλλος συνθετικός εκλεκτικιστής και ως μία πηγή για ανεξάντλητες ανανεώσεις στο συνεχές. Η φήμη του βέβαια είναι δεδομένη στους ερευνητικούς κύκλους αναφορικά με τους φιλοσοφικούς κλάδους της Μεταφυσικής, της Κοσμολογίας, της Γνωσιολογίας και της Αισθητικής, ενώ επίσης οι επιστημονικές επιδόσεις του στην Φυσική (υπό την ευρεία έννοια) και στα Μαθηματικά είναι επικυρωμένο ότι συνέβαλαν αποφασιστικά στις σχετικές εξελίξεις. Αλλά η επισήμανση μόνον των ανωτέρω, παρά τον άκρως συναρπαστικό στοχαστικό και ερευνητικό τόνο τους, θα τον αδικούσε ως διανοητή. Ο ίδιος ως διδάσκαλος και σχολάρχης έχει θέσει ως στόχο του να εισαγάγει ήδη από τις έσχατες αναλαμπές της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας τις προτάσεις του για έναν εδραίο Διαφωτισμό, ο οποίος θα αναδεικνύει το ανθρώπινο υποκείμενο ως πρόσωπο, ως ενάρετη παρουσία, ως επαναστατική πολιτική πράξη και ως εραστή της διαλεκτικής συνάντησής του με το θείον. Με το πρώτο αυτό εγχείρημά μας εκτιμούμε ότι φέρουμε στο προσκήνιο το ταξίδι εκείνο των ναυσιπλοϊών της ύστερης περιόδου της Πλατωνικής Ακαδημίας, το οποίο δεν έχει τύχει εισέτι της δεούσης ερευνητικής επιμελητείας. Αλλά με την ρητή προκειμένη ότι ευρισκόμεθα καθ’ οδόν, στις απαρχές μίας διαδρομής η οποία καλείται να λειτουργεί εν εγρηγόρσει ενώπιον ενός αχανούς ωκεανού στοχαστικών εκπλήξεων.